ယခုလတ္တေလာ အေျခအေနမ်ားအရ ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ ျမိဳ ႔အေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ ေရၾကီးေရလွ်ံမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလ်က္ရွိေနျပီး သြားေရးလာေရးမ်ား အားလံုးခက္ခဲေနပါသျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာမွ လာေရာက္လည္ပတ္ၾကမည့္ ဧည့္သည္မ်ားအေနႏွင့္ ယခုအခ်ိန္ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔ အပန္းေျဖခရီး လာေရာက္ရန္ မသင့္ေလ်ာ္ေသးပါ။ အေျခအေနမ်ားအားလံုး ျပန္္လည္တည္ျငိမ္သြားသည္အထိ ေခတၱေစာင့္ဆိုင္းထားေစလိုပါသည္။
ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ကုသိုလ္လည္းရ၊ ဗဟုသုတလည္းျဖစ္ျပီး တခ်ိန္ကိုယ္သြားျဖစ္ခဲ့ရင္ အေထာက္အကူျဖစ္ေစဖို႔အတြက္ ဘုန္းဘုန္းဦးဉာဏုတၱရ (http://dhammawisdom.blogspot.com) ရဲ ႔ ဗုဒၶဂါယာဘုရားဖူးခရီးစဥ္မွတ္တမ္းပို႔စ္မ်ားကို ဘုန္းဘုန္းခြင့္ျပဳခ်က္ႏွင့္ ထပ္ဆင့္မွ်ေ၀ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါသည္။
ခင္မင္ေလးစားစြာျဖင့္
bliss of us
**************************
 |
| မဟာေဗာဓိ ေစတီေတာ္ |
ဘုရားဖူးခရီးစဥ္
ျမန္မာျပည္က အိႏၵိယ ဘုရားဖူး ခရီးသည္ေတြဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ ဂယာၿမိဳ႕ကို တိုက္ရုိက္လာၾကတယ္။ ဂယာၿမိဳ႕က ဘုရားပြင့္ေတာ္မူရာ အထိမ္းအမွတ္ အေသာကမင္းတရားၾကီး တည္ထားေတာ္မူခဲ့တဲ့ မဟာေဗာဓိ ေစတီေတာ္ၾကီးႏွင့္ သတၱ႒ာန၊ အဲဒီ အနီးတစ္ဝိုက္က ဒုကၠရစရိယာ က်င့္ေတာ္မူခဲ့ရာ ေတာင္ႏွင့္ လႈိင္ဂူ၊ သုဇာတာ သူေဌးသမီး ဃနာႏို႔ဆြမ္း ကပ္လွဴရာ ေနရာ၊ ေနရဥၹရာျမစ္ထဲသို႔ ေရႊခြက္ေျမွာရာ ေနရာ၊ သုပၸိယငစင္ ျမက္ရွစ္ဆုပ္ လွဴရာ ေနရာတို႔ကို ေရွးဦးစြာ ဖူးေမွ်ာ္ လည္ပတ္ၾကပါတယ္။
ဂယာမွာ ေအးေအးသက္သာ ဖူးေမွ်ာ္၊ နားေနၿပီးမွ တစ္ျခားေသာ ဘုရားဖူးရာ ေနရာေတြကို လုိက္လံ ဖူးေမွ်ာ္ၾကပါတယ္။ ဗုဒၶဂယာမွ ထြက္ၿပီး အျခားၿမိဳ႕ရြာေတြက ဘုရားဖူးရာ ေနရာေတြကို သြားတဲ့အခါ ျမန္မာဘုရားဖူးေတြ အေခၚ လက္်ာခရီးႏွင့္ လက္ဝဲခရီးလို႔ ႏွစ္မ်ိဳး ရွိပါတယ္။ ကားျဖင့္ ဗုဒၶဂယာမွသည္ ဗာရာဏသီ၊ သာဝတၳိ စသည္အတိုင္း လွည့္လည္ပါက လက္်ာခရီးလွည့္လည္ျခင္းလို႔ ဆိုၾကၿပီး၊ ဗုဒၶဂယာမွသည္ ရာဇၿဂိဳဟ္၊ ပါဋလိပုတ္၊ ေဝသာလီ၊ ကုသိနာရုံ၊ လုမၺိနီ၊ သာဝတၳိ၊ ဗာရာဏသီ ခရီးစဥ္အတိုင္း လွည့္လည္ ဖူးေျမာ္ၾကတာကိုေတာ့ လက္ဝဲခရီးလို႔ ဆိုၾကပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ဘုရားဖူးခရီးစဥ္အတြင္း ညအိပ္ တည္းခိုၾကမည့္ ေနရာ (ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္း)ရဲ႕ ခရီးသည္ ေရာက္ရွိ တည္းခိုေနတဲ့အေပၚ အေျခအေနၾကည့္ၿပီး လွည့္လည္ၾကရတာလို႔ ဆိုပါတယ္။ တည္းခိုတဲ့ ေက်ာင္းေတြမွာ ခရီးသည္ ျပည့္ၾကပ္ေနတာမ်ိဳး ျဖစ္မွာကို ေရွာင္တဲ့ သေဘာပါတဲ့။ စာေရးသူႏွင့္ ခရီးေဖာ္ေတြ လွည့္လည္ခဲ့ၾကတာကေတာ့ လက္ဝဲခရီးပါ။
စာေရးသူတို႔ လွည့္လည္ခဲ့ၾကတာကေတာ့ ရက္ အလြန္နည္းလြန္းပါတယ္။ ေလးညအိပ္၊ ငါးရက္ခရီးမို႔ ခရီးပန္းသလို ေအးေအး ေဆးေဆးၾကည့္ရႈ ေလ့လာဖို႔၊ စိတ္ၾကိဳက္ ဘုရားအာရုံျပဳဖို႔ သိပ္ အဆင္မေျပလွပါဘူး။ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ဒီလုိျဖစ္သြားခဲ့ရတာပါ။ ဓာတ္ပုံမ်ားမ်ား ရိုက္ၿပီး ၿပီးမွ ျပန္အာရုံျပဳ ၾကည္ညိုရပါေတာ့တယ္။ ကားသမားကေတာ့ လိုက္ပို႔ေနၾကသူမို႔ မိမိတို႔အဖြဲ႔က တစ္လုံးတစ္ပါဒမွ် ေျပာစရာ၊ လမ္းညႊန္စရာမလိုပါဘူး။ ခရီးလမ္းစဥ္အပါအဝင္၊ ဘယ္ၿမိဳ႕ ဘယ္ေနရာမွာ ျမန္မာေက်ာင္း ရွိတယ္ကစလို႔ အားလုံးကို ေနာေက်ေနသူမို႔ အဆင္ေျပပါတယ္။
 |
| မဟာေဗာဓိ ေစတီေတာ္အတြင္း ရုပ္ပြားေတာ္ |
ဘုရားဖူးသြားသင့္တဲ့ အဓိက ေနရာမ်ား
ဘုရားဖူးသြားသင့္တဲ့ ေနရာေတြကေတာ့ သံေဝဂတရား ရေစတတ္တဲ့ အဓိကေလးေနရာပါ။ သံေဝဇနိယ ေလးဌာနလို႔ ေခၚၾကပါတယ္။ အဲဒီ ေလးေနရာကို အလြယ္တကူ မွတ္မိလြယ္ေအာင္ “ဖြား ပြင့္ ေဟာ စံ၊ ဤေလးတန္၊ မွတ္ရန္ သံေဝဇနိယ” လုိ႔ လကၤာေလး စပ္ၿပီး ေျပာၾကပါတယ္။ အဲဒီမွာ
“ဖြား” ဆိုတာက ဘုရားအေလာင္းေတာ္ သိဒၶတၳ မင္းသား ဖြားျမင္ေတာ္မူရာ လုမၺိနီဥယ်ာဥ္၊
“ပြင့္” ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ အျမင့္ဆုံး အျမတ္ဆုံးေသာ သမၼာသေမၺာဓိဉာဏ္ကို ရေတာ္မူရာ မဟာေဗာဓိ (ပုဒၶဂယာ)၊
“ေဟာ” ဆိုတာက ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ အျမတ္ဆုံးေသာ ဓမၼစၾကာတရားေတာ္ကို ေဟာၾကားေတာ္မူရာ မိဂဒါဝန္၊ (ခုေခတ္ ဆရဏာတ္၊ ဗာရာဏသီ)
“စံ” ဆိုတာက ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ ခႏၶာအၾကြင္းအက်န္မရွိေသာ ၿငိမ္းျခင္းသေဘာ အႏုပါဒိေသသ နိဗၺာနဓာတ္ျဖင့္ ပရိနိဗၺာန္ျပဳေတာ္မူရာ ကုသိနာရုံ တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေလးဌာနကို သံေဝဂရေစတတ္တဲ့ ေနရာျမတ္ေတြအျဖစ္ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္ကိုယ္ေတာ္တိုင္ ပရိနိဗၺာန္ စံလြန္ေတာ္မူခါနီးမွာ မိန္႔ၾကားေတာ္မူခဲ့တာပါ။ (မဟာပရိနိဗၺာနသုတ္)။
ဘုရားဖူး ခရီးစဥ္အတြင္း ထားရမည့္ စိတ္ထား
ဘုရားဖူး ခရီးစဥ္သြားေတာ့မည္ ဆိုလွ်င္ ဘယ္လိုစိတ္ထားမည္ ဆိုသည္ကို ၾကိဳတင္ ျပင္ဆင္သင့္ပါတယ္။ ျပင္မလာရင္ေတာ့ ေငြကုန္ လူပန္းသေလာက္ အက်ိဳး မရႏိုင္ပါဘူး။ ကိုယ့္မိသားစုခ်ည္း လာၾကတာ မဟုတ္ရင္ မေျပာပေလာက္တဲ့ ကိစၥေလးေတြႏွင့္ စိတ္ဆုိးၾက၊ စိတ္ေကာက္ၾက၊ မနာလို ဝန္တိုမႈေတြျဖစ္ၾက၊ ၿပိဳင္ၾက ဆိုင္ၾကႏွင့္ “ကုသိုလ္ တစ္ပဲ ငရဲတစ္ပိႆာ” ျဖစ္ၾကရတတ္ပါတယ္။ ဥပမာ အတၱၾကီးသူက ဘယ္ေရာက္ေရာက္ အေကာင္းဆုံး ေနရာခ်ည္း ေျပးေျပးယူတတ္လို႔ စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ရတတ္တာတို႔၊ ကားေပၚမွာ ေနရာေကာင္း လုရင္း စကားမ်ားၾကရတာ ဒါမွမဟုတ္ စကားမေျပာ ျဖစ္ၾကရတတ္တာ စသည္ျဖင့္ပါပဲ။ ဒါေတြက ျဖစ္ေနက် ျပႆနာေတြလို႔ ဗာရာဏသီက ဆရာေတာ္ တစ္ပါးက ဆိုပါတယ္။
 |
| မဟာေဗာဓိေစတီေတာ္မွာ ပူေဇာ္ဖို႔ ျပင္ေနၾကသူ တစ္စု |
တစ္ခ်ိဳ႕ကလည္း ဘုရားဖူးခရီးလား ေစ်းဝယ္ထြက္တဲ့ ခရီးလား မကြဲၾကဘူးလို႔ ေဒသခံလို ျဖစ္ေနတဲ့ ဆရာေတာ္တစ္ပါးထံကေန သိခဲ့ရပါတယ္။ တစ္ခ်ဳိ႕ၾကေတာ့လည္း ဘုရားဖူးဖို႔ စိတ္က နည္းနည္း၊ ႏိုင္ငံျခားဆိုၿပီး ထြက္ခ်င္ေဇာကမ်ားမ်ားႏွင့္ ထြက္လာလိုက္တာ အိႏၵိယ လူေနမႈၾကည့္ၿပီး စိတ္တစ္ပ်က္ထဲ ပ်က္ၾကသူေတြ အေၾကာင္းလည္း ၾကားဖူးပါတယ္။ အိႏၵိယမွာ အစိုးရက ခ်မ္းလည္း ခ်မ္းသာ၊ ေတာ္ေတာ္လည္း ေကာင္းေပမည့္ လူဦးေရ မ်ားလြန္းတာကို ႏိုင္နင္းေအာင္ ကိုင္တြယ္ႏိုင္ဖို႔က ႏွစ္ေပါင္း အမ်ားၾကီး လုိဦးမွာပါ။ ဘုရားဖူးသြားရာ ေနရာေတြ (အထူးသျဖင့္ ဘီဟာျပည္နယ္)ဟာ ခုေခတ္မွာေတာ့ အိႏၵိယရဲ႕ အဆင္းရဲဆုံး ျပည္နယ္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဘုရားဖူးစိတ္ကို သန္သန္ၾကီး ေမြးမထားလို႔ကေတာ့ စိတ္ပ်က္စရာ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္မွာပါ။ စကၤာပူစတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကို ခရီးလည္ ထြက္ရတာႏွင့္ေတာ့ လုံးဝ လုံးဝ မတူႏိုင္ပါဘူး။ ဘုရားဖူး ခရီးကို အလည္အပတ္ခရီးႏွင့္ မေရာေထြးမိဖို႔ အေရးၾကီးေၾကာင္း ေျပာခ်င္ပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ ဒီေနရာေတြဟာ ေရွးေဟာင္းေနရာေတြခ်ည္းပါပဲ။ ဒီေတာ့ ဗုဒၶ သို႔မဟုတ္ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ ပတ္သက္တဲ့ ေရွးေဟာင္း အေဆာက္အဦး အၿပိဳ အပ်က္ေတြခ်ည္း ျမင္ရမွာပါ။ ဒီေတာ့ ကိုယ္လာရင္း ခရီးမွာ ထားရမည့္ စိတ္ထားကို ေမ့ေနလို႔ကေတာ့ အုတ္က်ိဳး အုတ္ပဲ့ အုတ္ပုံေတြကို လာၾကည့္ရသလိုပါလို႔လည္း ေတြးမိတတ္ ျမင္မိတတ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ဒီခရီးကို သြားေတာ့မယ္ဆိုရင္ ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ (ရတနာသုံးပါးဂုဏ္ေတာ္) မ်ားမ်ားထုံဖို႔ ပြားဖို႔ႏွင့္ မျမဲျခင္း အနိစၥ၊ ဆင္းရဲျခင္း ဒုကၡႏွင့္ အစိုးမရျခင္း အနတၱသေဘာကို မ်ားမ်ားၾကီး ႏွလုံးသြင္းကာ သြားသင့္ေၾကာင္း သတိျပဳၿပီး စိတ္ကို ျပဳျပင္ထားသင့္ပါသည္။
 |
| ဘုရားရွိခိုး ရြတ္ဆိုေနၾကတဲ့ တိဗက္ရဟန္းေတာ္မ်ားႏွင့္ အေနာက္တိုင္းမွ ဆည္းကပ္သူအခ်ိဳ႕ |
တစ္ခ်ိဳ႕ကေတာ့ ဘုရားဖူးခရီးသြားၿပီးလွ်င္ ေသလွ်င္ အပါယ္မက်ေၾကာင္း၊ နတ္ျပည္ေရာက္မည့္အေၾကာင္း ေျပာသံၾကားလို႔ လာၾကသူေတြလည္း နည္းလွမယ္ မထင္ဘူး။ ဒါႏွင့္ ပတ္သက္တဲ့ ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕ မိန္႔ၾကားခ်က္ကို မဟာပရိနိဗၺာန သုတ္ေတာ္မွ ေကာက္ႏႈတ္တင္ျပရလွ်င္ -
“အာနႏၵာ၊ သဒၶါတရားရွိေသာ ရဟန္း၊ ရဟန္း မိန္းမ၊ ဥပသကာ၊ ဥပါသိကာမတို႔သည္ “ဤအရပ္၌ ျမတ္စြာဘုရား ဖြားျမင္ေတာ္မူ၏၊” “ဤအရပ္၌ ျမတ္စြာဘုရား အျမတ္ဆုံးေသာ သမၼာသေမၺာဓိဉာဏ္ကို ရေတာ္မူ၏၊ “ဤအရပ္၌ ျမတ္စြာဘုရားသည္ အျမတ္ဆုံးေသာ ဓမၼစၾကာ တရားကို ေဟာေတာ္မူ၏၊ “ဤအရပ္၌ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ခႏၶာအၾကြင္းအက်န္ မရွိေသာ ၿငိမ္းျခင္းသေဘာရွိေသာ အႏုပါဒိေသသ နိဗၺာနဓာတ္ျဖင့္ ပရိနိဗၺာန္ျပဳေတာ္မူ၏” ဟု ေအာက္ေမ့ သတိယၿပီး လာေရာက္ၾကကုန္လိမ့္မည္။ အာနႏၵ၊ ေစတီ ပုထိုးတို႔ကို ဖူးေမွ်ာ္ရန္ လွည့္လည္ သြားလာေသာ သူတို႔သည္ ၾကည္ညိုေသာ စိတ္ထားျဖင့္ ေသကုန္ျငားအ့ံ။ ထိုသူအားလုံးတို႔သည္ ခႏၶာကုိယ္ ပ်က္စီး၍ ေသၿပီးသည္မွ ေနာက္၌ ေကာင္းေသာ လားရာ နတ္ျပည္သို႔ ေရာက္ၾကရကုန္လိမ့္မည္”။
အဲဒီ ေဟာၾကားခ်က္မွာ “ၾကည္ညိုေသာ စိတ္ထားျဖင့္ ေသကုန္ျငားအံ” ဆိုတဲ့ စကားရပ္ကို သတိျပဳသင့္ပါတယ္။ ၾကည္ညိုတဲ့ စိတ္ႏွင့္ ကြယ္လြန္မွ နတ္ျပည္ေရာက္မွာပါ။ သြားဖူးရုံ ေရာက္ဖူးရုံႏွင့္ေတာ့ သို႔မဟုတ္ ကြယ္လြန္ခါနီး ဆဲဆဲမွာ မေကာင္းတဲ့ အာရုံ၊ မေကာင္းတဲ့ စိတ္ေတြႏွင့္ ကြယ္လြန္သြားလို႔ကေတာ့ နတ္ျပည္ မေရာက္ႏိုင္ပါဘူး။ ဒီလို အဓိပၸါယ္ေကာက္မွလည္း အျခားေသာ ဗုဒၶရဲ႕ ေဟာၾကားခ်က္ေတြႏွင့္ ကိုက္ညီမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ခရီးမသြားခင္ ကတည္းက ခရီးစဉ္အတြင္း ထားရမည့္ စိတ္ထားကို ၾကိဳးစားကာ ၾကိဳတင္ ျပင္ဆင္ထားသင့္ေၾကာင္း အၾကံျပဳလိုက္ခ်င္ပါတယ္။
ကိုယ္ေရာ စိတ္ပါ က်န္းမာ ခ်မ္းသာၾကပါေစ။
ဘုန္းဉာဏ္
